vrijdag, oktober 24, 2008

KERSTFEEST HEEFT EEN DATUM (preek, Kerstfeest)


KERSTFEEST HEEFT EEN DATUM (preek, Kerstfeest)

"In die tijd..." Lucas 2 : 1a en 6

Kerstfeest heeft een datum. Nogal logisch, zeg je. Dát is bepaald geen verrassing. Kerstfeest heeft een datum. En een kind weet, dat die datum 25 december is. O ja, én 26 december. Hebben we er nog bij gekregen, als een soort bonus. 2 voor de prijs van 1, zeg maar.
Maar 25 december is de datum van het Kerstfeest, ook in de kerk. Eind december, hartje winter. En allemaal vinden we, dat er eigenlijk een flink pak sneeuw bij hoort. Jammer, dat dat vaak net niet gebeurt!

25 december is de datum. Stel je voor, dat het 20 juli was. Dát zou nog eens vreemd zijn! Kerstfeest buiten, met een barbecue. Kerstfeest in shorts of in bikini! Dat kán toch niet? Nee, Kerstfeest heeft een vaste datum. En wel: 25 december. En zo je wilt 26 december -om nog wat na te genieten of uit te slapen en te bekomen.

Kerstfeest heeft een datum. Jazeker. Nou bedóel ik het anders. Ik bedoel: Kerstfeest staat op de kalender. Beter nog: Kerstfeest staat in de annalen. Er was bij wijze van spreken een uitgave van "de dagen onzer jaren" (een boek met foto's van feiten die in een bepaald jaar gebeurd zijn). En in die uitgave van dat jaar stond op een bepaalde dag als gebeurtenis vermeld: Jezus Christus geboren. Dat was trouwens niet op 25 december. Die naam december bestónd nog niet eens. Waarschijnlijk was het zelfs in de zomer. Maar het was een bepaalde dag. Toen gebeurde het feit, dat voor ons aanleiding is, Kerstfeest te vieren.

"In d
ie tijd...". Kerstfeest vond plaats in de tijd. Als een feit. Als een werkelijkheid in onze tijd. De tijd, die mensen hier op aarde beleven.

En dat is belangrijk. Belangrijk voor óns. Voor de mens op aarde. De mens, die óók op die kalender voorkomt. Die óók een datum heeft, heeft gehad, of zal hebben. Belangrijk voor u en mij. Ook wij hebben een plekje in de tijd, die de mens op aarde heeft gekregen. Want Jezus kwam naar ons toe. Laten we zien en kijken naar Jezus en luisteren naar het Woord van zijn Vader.
-----

"In die tijd…" "Die tijd", dat was de tijd van keizer Augustus. Er worden méér namen genoemd in vers 2 en 4 en 5. Maar Quirinius had alleen macht, voorzover en zolang Augustus hem die verleende. En Jozef en Maria hadden al helemaal niets in de melk te brokkelen. Die mochten alleen gehoorzamen.

Augustus. dat was de wereldheerser van die dagen. "De verhevene" betekent zijn n
aam. En als titels had hij: "Heer" en "Heiland". "Die tijd", dat is de tijd van keizer Augustus. Het zijn óók dagen van vrede en voorspoed. Zeldzame zaken, toen. En nu. En heel erg belangrijk voor de mensen.

Maar de vrede en voorspoed werd ook toen duur betaald. Ook letterlijk. Vandaar, dat er een bevel uitging. De inwoners van heel dat wereldrijk moesten ingeschreven worden. Dat was geen registratie ten bate van de gezondheidszorg of iets dergelijks. Keizers en andere machthebbers, die waren er, vooral in die tijd, niet voor het welzijn van mensen. Soms ook wel dát, een beetje, zo nu en dan. Maar altijd op de tweede plaats. Machthebbers dachten in de eerste plaats aan zichzelf.

Dus g
ing het bij de volkstelling om de registratie voor de belastingdienst. Er moest van overal geld naar Rome stromen. Richting schatkist. Wat dan in de practijk betekende: de portemonnee van de keizer. Zodat hij allereerst nóg meer te verteren en te genieten had.

Vandaar die volkstelling. En alles op een vernederende manier. Ieder werd opgeroepen, te gaan naar de plaats, waar zijn "roots" lagen. En ieder had maar te gáán. Zelfs Maria, die "op alle dagen" liep. Hoogzwanger, zeg maar. Je werk, je huis achterlaten. En op reis. En dat samen als familie.

En dan kwam de registratie. Je moest letterlijk ál je bezittingen opgeven. En als man en vrouw of vader en zoon verschilden in het noemen van de bezittingen, dan werden ze gedwongen tégen elkaar te getuigen. Waarbij het middel van foltering niet geschuwd werd
------

"Die tijd"- de tijd van mensen toen. En Augustus deed het nog echt zo slecht nog niet. Zoals het vandáág nog beroerder zou kunnen wezen. Maar "de dagen" in het begin van de 21e eeuw, de tijd van ons mensen, lijkt ook in ander opzicht verdacht veel op "de dagen" van Jezus' geboorte.

Namelijk, dat ook betrékkelijke voorspoed (of misschien een relatief slechte tijd door de recessie, zoals dat heet) een prijs heeft. En dat er een kloof blijft gapen tussen de zeer rijken en de anderen, de zéér armen. En dat sommigen erg hun best doen, die kloof te dichten. Maar echt lukken doen die pogingen eigenlijk niet. Want voor de massa blijft het hemd een flink stuk nader dan de rok, zie je!

En de vrede vandaag is eveneens zéér betrekkelijk. Er zijn en blijven vuurhaarden. Er zijn en blijven gebieden, waar de oorlogsbrand volop woedt. Honderdduizenden slachtoffers vallen er jaarlijks. En ook dát kunnen we blijkbaar maar slecht veranderen. Vrede en voorspoed? De mens blijft zichzelf gelijk. En dat gaat ten koste van die voorspoed voor allen. En ten koste va
n die vrede.

Ja, mensen zijn bezig. Sommige mensen maken geschiedenis, net als Augustus. En sommigen -ván die sommigen- doen hun best, er iets goeds van te maken. Maar dat is moeilijk. Het zit tégen. De economische situatie bijvoorbeeld. En, veel belangrijker: de mens zélf zorgt, dat het niet zo lukt. Omdat de mens geneigd is tot het verkeerde. En ze krijgen ook nog de káns om verkeerd te doen ten nadele van anderen.

En zo is de voortgang vaak een néérgang. Ja, is de óndergang nabij, als het aan die mens ligt.

Is er dan helemaal niets veranderd? Is het saldo van 2000 jaar christendom dan 0 euro 0?
-----

Er is wel degelijk met Kerstfeest, door de geboorte van CHristus, wat veranderd! Want de dingen zijn niet altijd, zoals ze lijken. Er is namelijk nog een tweede "in die tijd". Zie vers 6: "Terwijl ze daar waren". De tijd van Augustus blijkt de tijd van Gód te zijn. "Die tijd", dat is de dag van de vervulling. De dag van de volheid.

Ja, want zo noemt Paulus (Galaten 4:4) de tijd van Christus' geboorte: de tijd. Gewoon DE tijd. De volle tijd, de tijd van de vervulling. Toen ging Jezus, Gods zoon, onze geschiedenis in. DE tijd, dat is het moment dat God bepaalt en kiest. Hij heeft een plan met de wereld en de mensen. Een plan, hét verlossingsplan. Dat plan heeft een tijdsschema. In dat plan heeft Jezus' geboorte en werk een beslissende plaats.

Eeuwen lang hebben vromen daarop gewacht en naar uitgezien. Maar Gods plan heeft Gods tijdsschema. Hij heeft de wekker afgesteld. Die loopt op zijn gekozen moment af. Als Gods zandloper aan de bovenkant leeg is, dan is hij aan de benedenkant vol. En dan begint de beslissende fase.

"Die tijd", de tijd van Augustus, het is Gods tijd. Het is de volheid van de tijd. Het draaipunt in de geschiedenis is gekomen. Niet met de regering van Augustus. Maar met de geboorte van het Kind, neergelegd in de kribbe. God had een termijn gesteld. En die was op dát moment gekomen. Gods wekker liep af, daar in Bethlehem, op die dag.
Gods heilsplan liep niet stuk in de aardse, in onze tijd.

Gods plan gaat dóór. "Die tijd", ze is gekomen. Bijna niemand verwachtte de komst van de Redder op dat moment. Ieder was veel te druk met de volkstelling. Veel te vol van eigen problemen. Maar God dacht aan zijn volk. En aan zijn plan. En toen, op dát moment, was de zandloper vol.
-----

Kerstfeest heeft een datum. Góds datum. Wij willen zo dolgraag op Gods klok kijken. Dat geldt, als het gaat om zijn heilsplan. Dat geldt eveneens voor de zaken in ons eigen leventje. Bijvoorbeeld als het gaat om ons gebed en de verhoring daarvan. Die wensen we op ónze tijd. Maar de Heer heeft een eigen klok. En die loopt meestal niet gelijk met die van ons.

De mensen toen hadden het tijdstip van de komst van de Verlosser al veel eerder verwacht. Eeuwen eerder zelfs. Het duurde allemaal veel te lang. Maar: de tijd wérd vol. De zandloper liep vol. De dagen werden vervuld. Maria bracht het Kind ter wereld. De Verlosser ging de tijd binnen. En dat voor ons.
-----

Want Jezus kwam naar óns toe, naar jou en u en mij. Hij kwam híer. Hij kwam in onze tijd. In de tijd, die wij delen. Waar jij en ik ook een stukje van mogen beleven. Dáár kwam Jezus binnen. Als onze Redder. Hij heeft een stempel op de tijd gedrukt. Hét allesveranderende stempel.

Hij kwam namelijk in een verblijfplaats voor het vee. En werd neergelegd in een voerbak. Er was geen plaats voor Hem. Uiteindelijk geen plaats meer op aarde. Daarom werd Hij gehangen boven de aarde, aan een kruis. En er was evenmin plaats voor Hem bij God. Tótdat Hij die plaats verdiend had. Door te sterven. Verzoenend te sterven. In onze plaats. Om voor óns een plaats bij God te verdienen.

Dát bracht de verandering. Daarom zijn "die dagen" van beslissende betekenis. Het is de tijd van de verlossing. Ieder, die dit Kind, deze Man van smarten aanvaardt als Redder, ontvangt die verlossing ook. En dat heil, die vrede, ze kleuren zijn dagen. Maken zijn dagen góed.

En ze doen hem heenleven naar wat de bijbel noemt "de dag". De dag, waarop zal blijken, dat Jezus écht alles goed heeft gemaakt. En nieuw. Dankzij de volheid van de tijd en het feit van Kerstfeest, komt de Dag. Het einde van de tijd.

Kerstfeest heeft een dátum. En dat is voor u, jou en mij, zusters en broeders, meisjes en jongens, van belang. Van beslissende betekenis. Want dat betekent heil, redding. En toekomst.

Als u, als jij Kerstfeest zó viert, met Jezus, die geboren werd op het scharnierpunt van de geschiedenis, dan is dat voor u en jou óók een beslissend punt. Dan vier jij het heil van Kerstfeest. En dan leef je heen naar DE Dag van Jezus Christus. Als het heil voor eeuwig volkomen voorhanden is en ervaren wordt.

Kerstfeest heeft een datum. Dat houdt in: het heil, mijn redding, uw behoud, het heeft een basis. Gelukkig maar! God zij geprezen! Halleluja!
Amen.

-----


Enkele suggesties voor de liturgie: Schriftlezingen kunnen zijn (naast Luc. 2 : 1-7) Gal. 4:1-5 (over de volheid van de tijd) en 1 Thess. 5 : 1-11 (over de Dag, die komt)

Wat de liederen betreft:
Na de preek zou Gez. 296 goed passen.
In "Zingende Gezegend" van ds. Troost staan ook erg mooie Kerstliederen. Gez. 114 uit die bundel past prima in dit geheel. En ook Gezang 134

Geen opmerkingen: